Op onze school werken we handelingsgericht. Handelingsgericht werken is een vaste en doordachte manier van werken die ons helpt om elk kind zo goed mogelijk te ondersteunen in zijn of haar ontwikkeling. 

We kijken goed naar wat een kind nodig heeft om te kunnen leren en groeien. Daarbij letten we niet alleen op wat er moeilijk gaat, maar juist ook op wat er al goed gaat. We stemmen het onderwijs hierop af, zodat elk kind passend onderwijs krijgt. 

Wat betekent dat in de praktijk? 

Handelingsgericht werken zorgt ervoor dat we als team duidelijk en gestructureerd samenwerken. Leraren, kwaliteitscoördinatoren en andere deskundigen werken volgens een aantal uitgangspunten. Die helpen ons om het onderwijs en de begeleiding van kinderen zo effectief mogelijk te maken. 

Deze uitgangspunten zijn; 

  • We werken doelgericht: we stellen duidelijke doelen voor elk kind. 
  • We stemmen goed af met elkaar en kijken naar de wisselwerking tussen kind, leraar en omgeving. 
  • De onderwijsbehoeften van het kind staan centraal: wat heeft het kind nodig om goed te kunnen leren? 
  • Leraren maken het verschil, en ouders spelen een belangrijke rol in de ondersteuning. 
  • We kijken naar de positieve kanten van kinderen, ouders en leraren. 
  • We werken samen: ouders, school en andere betrokkenen trekken samen op. 
  • We werken systematisch en open: we leggen uit wat we doen en waarom. 

Deze manier van werken gebruiken we op alle niveaus binnen de school en bij het inschakelen van extra hulp of onderzoek. Het helpt ons om de juiste keuzes te maken, passende ondersteuning te bieden en samen met ouders te blijven volgen hoe het met hun kind gaat. 

De vijf niveaus van ondersteuning 

Binnen handelingsgericht werken gebruiken we een piramide om de vijf niveaus van ondersteuning weer te geven. Hoe hoger in de piramide, hoe meer ondersteuning en overleg er nodig is. 

Deze niveaus zijn: 

  • Sterk basisaanbod 
  • Extra aandacht binnen de klas (intensivering)  
  • Verdere intensivering, extra begeleiding 
  • Intensieve extra ondersteuning 
  • Plaatsing op een andere plek (gespecialiseerd onderwijs)

Hoe werkt het? 

We starten altijd met wat een kind nodig heeft binnen de klas. Als dat niet voldoende blijkt, kunnen we extra hulp inschakelen, bijvoorbeeld van een intern begeleider of externe deskundige. Als een kind bijvoorbeeld van niveau 2 naar niveau 3 gaat, dan blijft de hulp van niveau 2 gewoon doorgaan. Elk niveau bouwt verder op het vorige. Zo stapelen we de ondersteuning op, zodat leerlingen steeds de hulp krijgen die ze nodig hebben. 

Waarom doen we dit? 

Op deze manier zorgen we ervoor dat elk kind op de juiste manier geholpen wordt. We kijken goed naar wat een kind nodig heeft en geven steeds een beetje meer ondersteuning als dat nodig is. 

Stap voor stap naar extra ondersteuning 

Op onze school werken we met een stappenplan dat eruitziet als een soort piramide. Deze piramide laat zien hoe we leerlingen begeleiden en ondersteunen. 

basis extra ondersteuning incl ijssel berkel

Niveau 1 – Sterk basisaanbod 

Dit is de basis die alle kinderen op school krijgen. Het betekent dat we zorgen voor goed onderwijs in elke klas: 

  • Sterk onderwijs vanaf het begin: We bieden een rijk en doordacht lesaanbod, al vanaf de jongste groepen. 
  • Leren met plezier en betekenis: Onze lessen zijn boeiend, sluiten aan bij hoe kinderen het best leren en zorgen ervoor dat kinderen actief meedoen en nieuwsgierig blijven. 
  • Rust, structuur en veiligheid: In onze klassen heerst rust en duidelijkheid. We zorgen voor een fijne sfeer waarin elk kind zich veilig en gezien voelt. 
  • Betrokken en deskundige leraren: Onze leraren zijn ervaren en hebben hart voor hun vak. Ze weten wat kinderen nodig hebben om te groeien en helpen hen stap voor stap verder. 
  • Aandacht voor ieder kind: We houden goed in de gaten hoe het met elk kind gaat. Als er extra hulp nodig is, zijn we er snel bij. 
  • Taalvriendelijke school: We leren kinderen goed Nederlands, maar andere talen – zoals thuistalen – zijn bij ons ook welkom. We waarderen de taal die kinderen van huis uit meekrijgen. 
  • We maken gebruik van landelijke protocollen voor het signaleren van dyslexie en dyscalculie. 
  • Hiermee zorgen we ervoor dat de meeste kinderen zich goed kunnen ontwikkelen. 

Niveau 2 – Extra aandacht binnen de klas (intensivering) 

Soms heeft een kind iets meer ondersteuning nodig dan het basisaanbod biedt. Bijvoorbeeld: 

  • Extra uitleg 
  • Meer herhaling van de lesstof 
  • Een ander soort instructie of extra oefening 

Dit gebeurt gewoon binnen de klas, door de eigen leraar. In dit schema noemen we enkele veelvoorkomende voorbeelden. 

Leergebied 

Wat zien bij uw kind? 

Wat doen we op school? 

Taal 

Moeite met taal begrijpen 

Extra oefenen met teksten en woordenschat. 

Lezen/spellen 

Lezen gaat langzaam of met veel fouten, spelling is lastig 

Extra oefenprogramma’s (Bouw of Ralfi lezen) Ook hulp vanuit het dyslexieprotocol valt onder deze ondersteuning. 

Rekenen 

Moeite met sommen of behoefte aan meer uitdaging 

Extra aandacht voor automatiseren (Rekensprint of Bareka) 

Extra uitleg met concreet materiaal, veel herhaling en visuele ondersteuning 

Gedrag, werkhouding, taakaanpak 

Snel afgeleid, moeite met concentreren of plannen. 

Extra structuur en een rustige werkplek. 

Meer- en hoogbegaafdheid 

Zoekt uitdaging 

Minder herhaling van gewone lesstof (compacten)  

Uitdagende taal- en rekenactiviteiten voor kinderen die meer aankunnen (verrijken) 

Beneden gemiddelde cognitieve ontwikkeling 

Heeft meer hulp/instructie nodig om de doelen te behalen. 

Intensieve extra individuele instructie en inzet remediërende methoden 

Niveau 3 – Verdere intensivering, extra begeleiding 

Op niveau 3 bieden we intensievere begeleiding aan kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Dit kan gaan om leerproblemen (zoals rekenen of taal), een ontwikkelingsvoorsprong, gedrags- of sociaal-emotionele uitdagingen, of fysieke beperkingen. 

De begeleiding vindt meestal plaats in kleine groepjes, soms buiten de klas, en wordt gegeven door de leerkracht of een onderwijsassistent. We werken daarbij doelgericht en op maat, zodat elk kind de kans krijgt zich optimaal te ontwikkelen. 

Wie kan hierbij adviseren of ondersteuning bieden? 

  • Externe specialisten, zoals een logopedist of fysiotherapeut, medewerkers samenwerkingsverband 
  • De leerplichtambtenaar of de jeugdarts van de GGD 
  • Organisaties die IQ-onderzoek uitvoeren of ontwikkelingsonderzoek doen 

Samen met ouders/verzorgers en adviseurs zoeken we naar de beste aanpak om jouw kind verder te helpen. In dit schema noemen we enkele veelvoorkomende voorbeelden: 

Leergebied 

Wat zien bij uw kind? 

Wat doen we op school? 

Taal 

Moeite met spreken, luisteren, woordenschat of zinsbouw. 

Extra uitleg en herhaling tijdens of na de les 

Gebruik van concreet en visueel materiaal (zoals picto’s) 

Veel modelen (hardop denken) en herhalen van taalgebruik 

Lezen/spelling 

Lezen gaat langzaam of met veel fouten, spelling blijft lastig 

Ondersteuning volgens het dyslexieprotocol 

Extra leestijd in kleine groepjes 

Rekenen 

Aanhoudende moeite met sommen, inzicht of automatiseren 

Mogelijk inzet van het dyscalculieprotocol, gericht op aangepaste begeleiding, hulpmiddelen (zoals rekenkaarten of formats) 

Meer en hoog begaafdheid 

Zoekt uitdaging, soms moeite met motivatie 

Verrijken en compacten van reguliere lesstof 

Moeilijk lerende kinderen 

Langzaam tempo, moeite om de leerstof te begrijpen 

Individuele of kleine groepsinstructie 

Extra uitleg, oefentijd en herhaling 

Kleinere doelen en succeservaringen 

Fysieke beperkingen 

Slecht horen of zien, moeite met bewegen 

Gebruik van aangepaste materialen of hulpmiddelen (bv. vergrotingen, luisterhulpmiddelen) 

Gedrag 

Impulsief gedrag, werkhoudingsproblemen of botsingen met anderen 

Beloningssysteem (individueel) 

Begeleiding bij werkhoudingsproblemen 

Niveau 4 – Intensieve, extra ondersteuning 

Soms is extra begeleiding binnen de school (niveau 3) niet voldoende om een kind verder te helpen. In dat geval is intensieve, individuele ondersteuning nodig (niveau 4). 

We schakelen dan hulp in van buiten de klas of buiten het schoolteam. Vaak gebeurt dit in overleg met het Samenwerkingsverband (SWV), dat scholen ondersteunt bij het vinden van passende hulp. 

Wat houdt dit in? 

  • Er wordt samen gekeken wat het kind én de leerkracht nodig hebben. 
  • De ondersteuning vindt meestal één-op-één plaats, en blijft waar mogelijk op de eigen school. 
  • Aanvraag bij het schoolbestuur voor extra financiële middelen  
  • Aanvraag bij het samenwerkingsverband voor een mogelijke deeltijd plaatsing DaVinci 

Wie kunnen hierbij betrokken worden? 

  • Behandelaren bij dyslexie of dyscalculie 
  • Speciale onderwijsinstellingen zoals Kentalis (taal/spraak) of Koninklijke Visio (slechtziendheid) 
  • Experts van het Samenwerkingsverband IJssel|Berkel 
  • Experts vanuit het speciaal onderwijs of andere zorgpartners 

Zo zorgen we er samen voor dat ieder kind de ondersteuning krijgt die het nodig heeft om zich optimaal te ontwikkelen. In dit schema noemen we enkele veelvoorkomende voorbeelden. 

Leergebied 

Wat zien bij uw kind? 

Wat doen we op school? 

Vermoeden van Taalontwikkelingsstoornis (TOS) 

Beperkte taalontwikkeling, moeite met praten of taal begrijpen 

Begeleiding door een taalexpert (bijv. vanuit Kentalis) 

Lezen/dyslexie 

Lezen gaat traag of met veel fouten, spelling blijft lastig ondanks extra oefening 

Ambulante begeleiding dyslexiezorg 

Rekenen / Dyscalculie 

Blijvende ernstige rekenproblemen, ondanks eerdere extra hulp 

Aangepast lesprogramma 

Onderzoek naar dyscalculie  

Moeilijk lerende kinderen 

Traag leerproces, moeite met abstracte leerstof 

Aangepast lesprogramma 

Waar nodig ambulante begeleiding 

Fysieke beperkingen 

Slecht horen of zien, motorische beperkingen 

Aangepast lesprogramma 

Waar nodig ambulante begeleiding 

Gedrag 

Snel afgeleid, moeite met plannen, concentratie, externaliserend gedrag 

Begeleiding door gedragsspecialist 

Intensieve begeleiding van kinderen met uitdagend gedrag 

Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) 

Wanneer een kind intensieve, individuele ondersteuning nodig heeft op school (niveau 4), stellen we samen een Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) op. Dit plan beschrijft de doelen voor je kind en welke ondersteuning nodig is om die te bereiken. 

Belangrijk daarbij is dat we dit samen met jou en je kind doen. In het OPP leggen we duidelijk vast: wie doet wat, waarom, hoe en wanneer? Zo weet iedereen wat er verwacht wordt en werken we als team aan de ontwikkeling van je kind. 

De afspraken in het OPP kunnen verschillen per leerling. Soms is de ondersteuning licht en tijdelijk, soms is die intensiever of structureel. Het plan helpt ons om de begeleiding goed af te stemmen op wat jouw kind nodig heeft. 

Hoorrecht bij ontwikkelingsperspectiefplan 

Zowel de ouders/verzorgers als het kind, mogen meepraten over de extra hulp of ondersteuning die wij als kindcentrum aan het kind willen bieden. Dat noemen we het hoorrecht. Hoe de hulp of ondersteuning voor het kind eruit gaat zien schrijven we op in een plan, het ontwikkelingsperspectiefplan. Als we zo’n plan maken, zullen we je daar altijd bij betrekken en jouw of jullie mening opschrijven. Je hebt als ouders/verzorgers het recht om in te stemmen met het handelingsdeel van het plan. Ook het kind vragen we wat het van het plan vindt en ook dat wordt in het plan opgeschreven. 

Niveau 5 – Plaatsing op een andere plek (zoals speciaal onderwijs) 

In sommige gevallen bespreken we samen met het samenwerkingsverband én jullie als ouders/verzorgers of een andere reguliere school in de wijk beter past bij de ondersteuningsbehoefte van het kind. Het kan ook zo zijn dat een kind beter tot zijn recht komt in een meer gespecialiseerde vorm van onderwijs, zoals speciaal onderwijs (SO) of speciaal basisonderwijs (SBO). 

We proberen jou als ouder/verzorger dus zo vroeg mogelijk te betrekken, zodat je kunt meedenken over de hulp aan jouw kind. Ook als je zelf zorgen hebt over je kind, willen we graag dat je dit deelt met school. Je kunt dit het beste bij de leraar aangeven. De leraar kan dan samen met jou bekijken wat er aan de hand is, wat je kind nodig heeft en of er extra hulp of overleg nodig is met bijvoorbeeld de kwaliteitscoördinator. Zo zorgen we er samen voor dat je kind de juiste ondersteuning krijgt. 

Gerelateerde onderwerpen